چکیده

توسعه صادرات غیر نفتی و تامین‌مالی صادرات، از مهم‌ترین هدف‌های اقتصادی شمرده می‌شود. افزون بر آن، مطالعه این امر در چارچوب قانون‌های شرع مقدس اسلام، به جهت ضرورت پرهیز از معامله‌های ربوی و تحقق هدف‌های عالیه‌ نظام اقتصادی اسلام، اهمیتی مضاعف دارد. به رغم توانمندی ابزارهای نوین تامین مالی اسلامی در حمایت از صادرات غیر نفتی و همچنین انعطاف‌پذیری آنها در جریان فرایندهای تامین مالی صادرات در عرصه‌های بین‌المللی، ابزارهای پیش‌گفته کمتر مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گرفته و از طرفی، ابزارهای متداول در بانکداری بدون ربا پاسخگوی نیازهای روز افزون نظام تامین مالی نیست.

نوشتار پیش رو در ابتدا به بررسی ابزارهای رایج در نظام بانکداری بدون ربا پرداخته و سپس با بررسی ناکارامدی‌های این ابزارها در مقایسه با توانمندی ابزارهای نوین تامین مالی، مجموعه‌ای از ابزارها و روش‌های نوین تامین مالی اسلامی (صکوک) را شناسایی و ضمن تبیین ماهیت و مزیت‌های آنها، فرایند بهره‌برداری از این ابزارها در جهت حمایت از توسعه صادرات را پیشنهاد خواهد کرد.

واژگان کلیدی: بانکداری اسلامی، تامین مالی صادرات، تبدیل به اوراق بهادار کردن دارایی‌ها، صکوک، قانون بانکداری بدون ربا.