دارنده اوراق

دارنده اوراق در اوراق بهادار اسلامی تنها یک بهره‌گیر صرف نیست بلکه با توجه به نوع اوراق بهادار در طرح تامین مالی که برای بانی صورت می‌گیرد نقش مستقیم دارد. از این رو نقش دارنده اوراق با توجه به نوع اوراق بهادار متفاوت خواهد بود.
نقش دارنده اوراق در اوراق مشارکت نقش یک شریک است. دارنده اوراق اجاره نقش موجری را بر عهده دارد که با بانی(مستاجر) عقد اجاره­ای به واسطه نهاد واسط منعقد می‌نماید و اجاره‌بها را به عنوان سود دریافت می‌کند. دارنده در اوراق مضاربه نقش مالک سرمایه را داراست که در رابطه با بانی با انعقاد عقد مضاربه سرمایه خویش را به مضاربه می‌گذارد و در سود آن به اشاعه شریک می‌گردد. در اوراق مرابحه نقش فروشنده‌ای دارد که کالای خویش را به بانی به صورت فروش اقساطی منتقل نموده و سود ناشی از عقد مرابحه را به خود اختصاص می‌دهد. به همین صورت در صکوک دیگر این نقش با توجه به کارکردهای آن صکوک تغییر خواهد کرد.
خرید اوراق بهادار تعیین کننده نقش دارنده اوراق خواهد بود. این جایگاههای حقوقی بر اساس ماهیت خود، حقوق و تعهداتی نیز به دارنده اوراق اعطا می نماید. به عنوان مثال در اوراق اجاره نقش موجر بودن تعهد به تحویل کالا به مستاجر، حفظ دارایی به صورتی که برای مستاجر امکان انتفاع وجود داشته باشد و تحویل سالم و بدون عیب و نقص را ایجاد می­کند. تمام امور مذکور توسط دارنده اوراق به نهاد واسط به عنوان وکیل عام دارنده واگذار می­گردد. البته این امور در بسیاری موارد به وسیله شروطی که ضمن قراردادهای منعقده بین نهاد واسط و طرفهای قرارداد اعم از بانی و ... منعقد می­شود تغییر نموده و تعهدات و حقوق را تغییر می­دهد.
حق عمده­ای که در اوراق بهادار اسلامی برای دارنده اوراق فراهم می­آید حق دریافت سود و اصل اوراق در سررسیدهای تعیین شده است. برای تضمین این حق نهاد واسط شیوه­هایی چون تعیین ضامن و بیمه دارایی را در نظر گرفته و با انعقاد قرارداد ضمانت و الزام به بیمه دارایی از سوی بانی این حق را تضمین می­نماید.
دارندگان اوراق در همه اوراق بهادار اسلامی با عنوان کلی سرمایه‌گذار خطاب می‌شوند و در اجرای نقش خویش به عنوان یک طرف عقد اصلی انتشار اوراق بهادار اسلامی، نهاد واسط را وکیل در انعقاد عقود و اداره دارایی و طرح دعاوی و پیگیری و اجرای آن می‌کنند. از این رو در اوراق بهادار اسلامی دارندگان اوراق نقش مستقیمی در فرایند انتشار اوراق بهادار اسلامی ندارند بلکه تمامی نقش آن‌ها از طریق وکیل خود یعنی نهاد واسط اعمال می‌گردد.